In de toekomst is het waarschijnlijk net zo belangrijk om te kunnen programmeren als om goed Engels te kunnen spreken. De vaardigheden die daarbij nodig zijn helpen inzicht te krijgen in de ‘achterkant’ van de apparaten die we dagelijks gebruiken.
Waarom leren programmeren?
Programmeren leert kinderen creëren in plaats van consumeren. Het is dus niet per definitie bedoeld om kinderen op te leiden tot programmeur, maar om ze vaardigheden te leren waarvan ze in elk beroep profijt hebben.
Deze vaardigheden leer je van programmeren:
- Creatief en logisch denken
- Ruimtelijk inzicht
- Probleemoplossend vermogen
- Structureren
- Samenwerken
Leren programmeren? Zo begin je!
Er zijn verschillende initiatieven en lespakketten verkrijgbaar op het gebied van programmeren.
Nederlandstalig:
- Deze speciale editie van Donald Duck, de DigiDuck, laat kinderen op een speelse manier kennismaken met programmeren
- Uit de koker van Kennisnet: Ko de Kraker, een leuke game voor programmeurs in de dop
- Met Scratch kunnen kinderen (8-14 jaar) leren programmeren. Er zijn verschillende sites met uitleg, o.a. van de TU Delft en Scratchweb.nl
- Robomind is een eenvoudige Nederlandstalige programmeeromgeving waarin je zelf een robot laat bewegen
- In een Coderdojo leren kinderen van 7-17 jaar gratis programmeren
- De boekenserie Programmeren kun je leren is geschikt voor leerlingen van 10 tot 14 jaar. De boeken zijn los of als set te koop en er is een handleiding beschikbaar
- De Fabschoolino van de Waag Society is een doe-het-zelf mini-computer die speciaal ontwikkeld is voor de jonge maker
- Teach2Code biedt gratis lesmateriaal aan voor het primair onderwijs, waaronder materiaal rond Cubetto en Ozobot
- MO-DA is een digitale tentoonstelling en lespakket dat mediawijsheidonderwerpen naar het vo brengt aan de hand van digitale kunst. Een van de doelen is om leerlingen te inspireren om te leren programmeren
- Kleinkunstig organiseert workshops voor het voortgezet onderwijs waarin leerlingen kennismaken met programmeren
- Met het spel Scottie Go! worden kinderen spelenderwijs vertrouwd met de basisconcepten van programmeren
- De Techles en workshops voor leerlingen van het VR Learning Lab combineren digitale vaardigheden, nieuwe media en technologie aan menselijke aspecten en maatschappelijke thema’s
Engelstalig
- Bomberbot – meer dan 100 gratis lessen om thuis te leren programmeren
- Met de app Scratch Jr kunnen kinderen van 5 – 7 jaar hun eigen interactieve verhalen of games programmeren
- In de app Daisy the Dinosaur laat je de dinosarus Daisyo over het scherm lopen, dansen, springen. Zo leer je de beginselen van volgorde, objecten, loops en acties
- Codecademy.com – Online beginnerscursus in onder andere Javascript
- Hopscotch – Deze app voor de iPad leert kinderen spelenderwijs programmeren door een script te maken van blokjes met commando’s. Hopscotch is losjes gebaseerd op de programmeertaal Scratch
- Op de site code.org, een initiatief van Mark Zuckerberg (Facebook) en Bill Gates (Microsoft) staan online tutorials
Programmeren in de klas, BSO en NSO:
- Het Computer Science Certificate lesprogramma van VHTO begeleidt leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs met programmeren
- Het lespakket TekkieWijzer laat leerlingen in het voortgezet onderwijs kennismaken met de nieuwste tech-profielen, -banen, en -opleidingen. Met behulp van de TekkieWijzer komen ze erachter welk tech-profiel het best bij ze past en welke kansen dat allemaal biedt
- De leerlijn programmeren voor het basisonderwijs is laagdrempelig en biedt een brede basis om te starten met programmeren (beschikbaar tot augustus 2022)
- Op Eduapp vind je lesideeën van andere docenten
- Programmeren voor kinderen in het basisonderwijs met programmeertaal Phyton
- Het boek Codeklas is een inspiratieboek voor leraren en ouders van kinderen (basis- en voortgezet onderwijs)
- Kennisnet en Mijn Kind Online ontwikkelden het lespakket Codekinderen, waarmee kinderen al vanaf groep 3 spelenderwijs kennismaken met coderen
- Bomberbot helpt docenten bij het geven van programmeerles aan kinderen van 8 tot 12 jaar
- Codevaardig biedt complete lespakketten voor kinderen van 4-12 waarin de robotjes Dash en Dot een grote rol spelen
- YOU++ is een leerplatform dat het voor leerkrachten makkelijker maakt om programmeren te verwerken in het normale lesplan
- eLearning- en trainingsorganisatie UMM biedt een instructievideo-cursus voor leerkrachten, waarmee zij kinderen vanaf groep 5 kunnen leren programmeren met Minecraft
- Stichting FutureNL biedt lessen aan op het gebied van coderen, programmeren en computational thinking voor de onderbouw en bovenbouw
- Met de game CodeCombat gaan leerlingen in groep 8 en het voortgezet onderwijs aan de slag met ‘echte’ programmeertalen zoals Python. Het spel is Opensource en wordt internationaal gespeeld
- De cursus programmeren met Scratch voor leerkrachten. Deze cursus helpt leerkrachten om online materiaal over programmeren in een didactische vorm te gieten
- De leerlijn Creatieve Code (bovenbouw po) leert leerlingen programmeren, vanuit een culturele invalshoek. Deze leerlijn creatief programmeren maakt leerlingen bewust van de code waaruit de digitale wereld is opgebouwd
- Basicly helpt leraren in het po en vo om aan de slag te gaan met digitale geletterdheid, met o.a. lessen over computational thinking en ICT-basisvaardigheden
- Ga in de klas aan de slag met Scottie Go!, een spel waarmee kinderen op een creatieve manier leren programmeren
MediaMasters over programmeren
Met de serious game MediaMasters maken groepen 7 en 8 spelenderwijs kennis met mediawijsheid. Verken samen met de klas de MediaMasters-wereld en volbreng de MediaMissies over verschillende mediawijze thema’s, zoals techniek en toekomst, gamen en denken als een computer
Veelgestelde vragen
Wie het verband kan leggen tussen technologie en haar toepasbaarheid voor toekomst, heeft waarschijnlijk een betere kans op een baan. Er is een groeiend tekort aan technisch geschoold personeel, terwijl deskundigen voorspellen dat de technologiesector in 2030 met ruim 30% zal zijn gegroeid.
Ja, uit onderzoek Stimulating Europe’s App Economy blijkt dat momenteel in Europa meer dan 529.000 mensen fulltime werken in de productie van apps. Nog eens 265.000 mensen hebben indirect hun baan te danken aan apps.
Daarmee heeft Europa een kwart van de app-markt in handen.
Dat zijn de vaardigheden die we nodig hebben in de 21ste eeuw. We zien dat bedrijven, universiteiten en opleidingsinstituten steeds minder belang hechten aan kennis en steeds méér belang aan vaardigheden als:
- Samenwerken
- Creativiteit
- ICT-geletterdheid
- Communiceren
- Probleemoplossend vermogen
- Kritisch denken
- Sociale en culturele vaardigheden
De 21e eeuwse vaardigheden worden ook wel 21st century skills genoemd. Ook programmeren is een 21st century skill.
Tip: Cubiss heeft een online cursus 21e eeuwse vaardigheden ontwikkeld voor het onderwijs, mediacoaches en bibliotheken waarin bovenstaande vaardigheden worden behandeld.
In Engeland zijn programmeertalen vanaf september 2014 opgenomen in het curriculum van alle basisscholen. Ook in Estland is programmeren een verplicht vak voor kinderen tussen de 7 en 19 jaar. De initiatiefneemster van het Estlandse project, Ave Lauringson, zegt hierover:
“We want to change thinking that computers and programs are just things as they are. There is an opportunity to create something, and be a smart user of technology.”
Ook in de Verenigde Staten wordt actief campagne gevoerd om kinderen al op jonge leeftijd in contact te brengen met de basisprincipes van programmeren. Bill Gates, Steve Jobs, Mark Zuckerberg en andere persoonlijkheden pleiten ervoor de jeugd te stimuleren om technologie te creëren in plaats van alleen te consumeren.
Jaarlijks vragen campagnes als Europese Codeweek en Hour of Code aandacht voor het belang van leren programmeren.
De Europese Codeweek heeft als doel om programmeren meer zichtbaar te maken, inzicht te geven in de benodigde vaardigheden en gemotiveerde mensen bij elkaar te brengen om van elkaar te leren. Zie ook codeweek.nl. De Nederlandse Codeweek is een initiatief van ECP en Kennisnet.
Jaarlijks vragen campagnes als Europese Codeweek en Hour of Code aandacht voor het belang van leren programmeren.
Tijdens Hour of Code worden wereldwijd ‘proeverijen’ rondom programmeren georganiseerd. Ook in Nederland. Hour of Code biedt online kant-en-klare lessen van één uur. De organisatie wil iedereen – maar vooral kinderen en meisjes – enthousiasmeren voor informatica en programmeren. Zo kun je bijvoorbeeld leren programmeren met Anna & Elza (Frozen) of Angrybirds.
- De Code voor Kinderrechten bestaat uit tien beginselen met praktische voorbeelden waarmee ontwerpers en ontwikkelaars de fundamentele rechten van kinderen kunnen waarborgen in digitale diensten
- Boekrecensie Codeklas
- Codeweek-special in PrimaOnderwijs
Meer weten?
Wil je meer weten over programmeren? Deze organisaties helpen je verder:
