AI (artificiële of kunstmatige intelligentie) biedt allerlei kansen voor het onderwijs. Maar er zijn ook risico’s. Waar moet je rekening mee houden? Hoe kan AI het onderwijs ondersteunen? En wat betekent dit voor jou als docent?
Kansen voor het onderwijs
Bij toepassingen die behulpzaam kunnen zijn voor het onderwijs kun je bijvoorbeeld denken aan:
- AI die, op basis van grote hoeveelheden data, bepaalde zaken kan voorspellen. Zoals welke studenten extra ondersteuning nodig hebben of een hoger risico lopen te spijbelen. Zo zou AI kunnen zorgen voor onderwijs dat beter aansluit bij de leerlingen en docenten ondersteunen.
- Ook kan AI ingezet worden voor het verbeteren van spraak-naar-tekst-interfaces. Dat kan bijvoorbeeld in taalonderwijs handig zijn (denk aan Google Translate en digitale lespakketten) en toegankelijkheid vergroten (denk aan integratie van virtuele assistenten als Siri of Alexa).
- Denk ook aan het automatiseren van systemen met informatie over de voortgang en resultaten van leerlingen.
» SURF zette een aantal interessante toepassingen op een rij.
Risico’s van AI
Naast de kansen zijn er ook risico’s voor het onderwijs:
- Voor alle AI geldt: een zelflerend algoritme is maar zo goed als de data waarmee het gevoed wordt. Als die gegevens een bepaalde bias hebben, zal AI deze ook vertonen. Daarmee dreigen bestaande ongelijkheden in het onderwijs (zoals discriminatie op grond van afkomst of inkomen) overgenomen te worden.
- Ook zijn er ethische bezwaren rondom dataverzameling: om kunstmatige intelligentie in te zetten zijn enorm veel gegevens van leerlingen/studenten nodig.
- De inbreng van kunstmatige intelligentie kan ten koste van het menselijk contact tussen leraar en leerling gaan.
De voor- en nadelen van ChatGPT in het onderwijs
Eind 2022 werd ChatGPT in korte tijd zeer populair. ChatGPT is een geavanceerde chatbot die op basis van kunstmatige intelligentie unieke teksten kan schrijven. Deze tool is onderscheidend omdat het, in tegenstelling tot eerdere AI-taalmodellen, erg laagdrempelig is. Ook komen teksten erg overtuigend over omdat AI menselijke creativiteit en intelligentie nabootst.
De grote populariteit van ChatGPT heeft geleid tot zorgen in het onderwijs. Leerlingen kunnen ChatGPT bijvoorbeeld gebruiken bij het maken van hun huiswerk, maar ook hele verslagen, essays en scripties laten schrijven. Hierdoor kan het lastig zijn om te toetsen of een leerling de stof goed beheerst.
Door het gebruik van ChatGPT in het onderwijs bespreekbaar te maken kun je leerlingen bewust maken van de risico’s. Je kunt met leerlingen in gesprek gaan over of en hoe ChatGPT zou kunnen bijdragen aan de leerdoelen. Maak ook afspraken met leerlingen over hoe zij moeten aangeven wanneer zij gebruikmaken van ChatGPT.
» Kennisnet zet in deze FAQ een aantal (mogelijk) positieve en negatieve effecten van ChatGPT in het onderwijs onder elkaar.
Interessante links:
- De dossiers Kunstmatige Intelligentie en Algoritmes
- Nederlandse AI Coalitie biedt gratis cursus KI voor onderwijsprofessionals aan
- Kennisnet – AI in het onderwijs: dit zijn de belangrijkste ethische aandachtspunten
- Kennisnet Achtergrond – Artificial Intelligence
- Leraar24: De inzet van Artificiële Intelligentie in het onderwijs