De speelomgeving van kinderen verandert snel. Eén van de opvallendste ontwikkelingen is de komst van speelgoed dat is verbonden met internet: ‘slim speelgoed’, of ook wel connected toys genoemd.
De mogelijkheden zijn eindeloos: een pop waarmee je een gesprek kunt voeren, een knuffelbeer die je verjaardag en je lievelingskleur onthoudt en een robot die moppen vertelt.
Maar verreweg de meeste ouders willen wél dat hun kind veilig kan spelen. En dat valt niet mee als het gaat om speelgoed met een internetverbinding. Want vreemden kunnen vrij gemakkelijk ‘inbreken’ – via bluetooth of wifi – en je kind afluisteren, bestuderen of zelfs een gesprek met ze beginnen.
Hoe gevaarlijk is slim speelgoed? En wat zijn aandachtspunten voor ouders?
Wat is slim speelgoed?
Speelgoed dat is verbonden met internet en reageert – via wifi of bluetooth – op je kind en zijn/haar omgeving. Bijvoorbeeld een pop waarmee je een gesprek kunt voeren of een vliegtuigje dat je met je smartphone bestuurt. Soms moet je eerst een speciale app installeren. Je kunt dus alleen met slim speelgoed spelen als je een internetverbinding hebt.
Samen vormt dit speelgoed het internet of toys, een variant op internet of things.
Voorbeelden van slim speelgoed
- Er zijn verschillende interactieve huisdieren zoals Ubooly en Furby Connect
- De poppetjes van Toys to Life, zoals Lego Dimensions, Skylanders en Disney Infinity
- Maar ook pratende poppen als Hello Barbie, My Friend Cayla, speelgoeddinosaurus Dino en speelgoedbeer Diro
- Vliegtuigjes of mini-drones die je kind met een smartphone kan besturen
- Robots als i-Que, Dash & Dot, Miposaur, Codeybot en zelfbouwrobot Meccanoid G15KS
- En bijvoorbeeld kindertablets met spelletjes, kinderhorloges met gps of speelgoed dat is verbonden met spelcomputers
De mogelijkheden van slim speelgoed
Fans van dit slimme speelgoed zeggen dat het een extra dimensie toevoegt; er gaat immers een wereld aan nieuwe speelmogelijkheden open.
De gevaren van slim speelgoed
Experts op het gebied van privacy zijn echter (nog) geen fan van slim speelgoed. Gewoonweg omdat internet of toys nog te nieuw is voor fabrikanten en wetgevers. Dit speelgoed blijkt vooralsnog erg gevoelig voor hacks, privacylekken en DDoS-aanvallen.
Zo werden de gegevens (naam, geslacht en leeftijd) van ruim 100.00 Nederlandse kinderen gestolen bij de hack van speelgoedbedrijf Vtech. En iedereen (met een mobiele telefoon met bluetooth ) die in de buurt van pratende pop Cayla komt, kan gesprekken afluisteren en de pop iets laten zeggen. Ook Hello Barbie en de robot IQ-Que kun je met weinig computerkennis ‘hacken’. Zolang je maar een mobiele telefoon met bluetooth hebt. Het speelgoed kan daarnaast ook (verborgen) reclame bevatten en is in dat geval niet altijd duidelijk dat het om promotie voor bepaalde merken of producten gaat.
Niet kopen, zegt daarom onder andere de Consumentenbond in het rapport Internet of Toys: een nieuw speelveld.
Vanaf medio 2024 komen er minimumeisen voor de digitale veiligheid van slimme apparaten. Daar valt slim speelgoed ook onder. Producten die niet aan deze eisen voldoen zijn vanaf dat moment in de EU verboden. De maatregelen zijn bedoeld om gebruikers te beschermen tegen cyberaanvallen.
Checklist: dit kun je als ouder zelf doen
Kinderen leven in een digitale wereld. Zowel ouders als kinderen hebben mediawijsheid nodig om zich comfortabel in die digitale wereld te kunnen bewegen. Dat begint met interesse in het online speelgedrag van je kind en het gebruiken van je gezonde verstand.
Wil je een slim speelgoed kopen? Om ouders op weg te helpen stelde Netwerk Mediawijsheid 10 aandachtspunten samen op het gebied van veiligheid en speelbaarheid. Stel jezelf deze vragen:
- Is het duidelijk dat het speelgoed een connectie heeft met internet?
- Wie heeft toegang tot de ingevulde en uitgewisselde gegevens?
- Is het duidelijk waar je terecht kunt bij vragen over software en veiligheid?
- Weet je waar het kind eigenlijk mee speelt?
- Past het speelgoed bij de leeftijd van het kind?
- Hoe ‘educatief’ is het speelgoed?
- Is het speelgoed zonder bijkomende kosten te gebruiken?
- Kun je het speelgoed met andere kinderen delen?
- In hoeverre kan het kind vrij en creatief spelen met het product?
- Zit er een houdbaarheidsdatum aan het speelgoed?
» Download de checklist met de 10 aandachtspunten en toelichting
Praat ook met je kind over de risico’s van online speelgoed. Leer ze om nooit hun echte gegevens in te vullen als ze een profiel moeten aanmaken.
Meer weten?
Deze organisaties houden zich bezig met online veiligheid.
