Veilig op internet

Doxing, misschien heb je dit woord wel eens voorbij zien komen. Vaak gaat het over politici, journalisten of opiniemakers die ‘gedoxt’ worden. Maar wat is het precies?

Doxing is een samenvoeging van de Engelse woorden ‘dropping dox’, wat zoveel betekent als ‘documenten publiceren’. Het komt erop neer dat iemand met kwade bedoelingen persoonlijke informatie van jou deelt. Bijvoorbeeld je adres, of je telefoonnummer. 

Deze informatie kan uit allerlei (openbare) bronnen komen. Je telefoonnummer staat misschien op de website van je werkgever. Of je hebt een eigen bedrijf, waardoor je adres zonder al te veel moeite op te sporen is. Bij doxing onthullen de daders persoonlijke of vertrouwelijke gegevens niet zomaar. Vaak is het doel iemand intimideren en gebeurt dat met een vooropgezet plan. Door bijvoorbeeld het privéadres van iemand bekend te maken, wil de dader zijn doelwit angst aanjagen. ‘Ik weet waar je woont, dus pas op je woorden’.

Tips om doxing tegen te gaan

Met de volgende tips verklein je de kans om slachtoffer te worden:

1. Zorg dat je je wachtwoorden geheim houdt en op een veilige plek bewaart
2. Controleer regelmatig of je contact- of adresgegevens makkelijk te vinden zijn. Wees ook terughoudend met het delen van deze informatie.
3. Ga na wie jouw gegevens op sociale media kunnen zien. Staat je profiel op openbaar of privé? Dit kun je instellen via de privacyinstellingen.

Lees meer:

• In dit uitgebreide artikel gaat netwerkpartner VPNgids.nl uitgebreid in op (de gevolgen van) doxing.
• Ook bij netwerkpartner Kliksafe.nl lees je meer over (voorbeelden van) doxing
• In dit bericht wordt uitgelegd waarom doxing binnenkort strafbaar wordt
• Meer tips over veilig internetten lees je in ons dossier

Check jij voordat je iets koopt de recensies en beoordelingen? Je bent niet de enige! Negen op de tien mensen leest online recensies voordat ze iets kopen. Maar hoe weet je of die niet gewoon geschreven zijn door de verkoper zelf? Een neprecensie dus. Hieronder een aantal handige tips om een neprecensie te herkennen:

• Check hoeveel recensies er zijn geschreven. Vaak zie je het gemiddelde cijfer dat mensen aan een product geven. Maar als dat maar twee mensen zijn, geeft dat geen betrouwbaar beeld 
• Kijk naar de beoordelingen van andere mensen op de recensie. Vaak geven ze een duimpje omhoog of een hartje als ze het met de review eens zijn of de recensie handig vonden.
• Als het bericht een lange omschrijving van het product bevat, is het onwaarschijnlijk dat een consument dit geschreven heeft. 
• Gooi de recensie door de zoekmachine. Als hetzelfde bericht op meerdere websites is geplaatst, is de kans groot dat het gaat om een neprecensie. Staat er een foto van het product bij de recensie? Sla de foto bij het product op en haal hem door Google images om te zien of het om een stockphoto gaat.
• Feiten  zijn nuttiger dan meningen. Het is bijvoorbeeld een feit of een pakket op de afgesproken tijd bezorgd is. Maar of iemand een besteld kledingstuk mooi vond, daarover bestaan waarschijnlijk verschillende meningen. Smaken kunnen verschillen.

Meer tips kun je vinden op de site van de Consumentenbond.

Verbod op neprecensies

Vanaf mei 2022 zijn neprecensies en misleidende zoekresultaten verboden. Recensies van consumenten moeten door de verkoper eerst op echtheid worden gecontroleerd voordat deze mogen worden geplaatst. Daarbij is het ook verboden om anderen te betalen een recensie te laten schrijven en te plaatsen. Handelaren moeten verplicht de consumenten informeren over neprecensies en hoe ze deze kunnen herkennen. Zelf een neprecensie gevonden? Deze kun je (anoniem) melden bij de ConsuWijzer.

Shop je op een Engelstalige website, zoals Ebay en Amazon, gebruik dan deze handige online tools om een neprecensie te ontmaskeren:

• Fakespot analyseert de beoordelingen om herhaalde woorden, datums en aankooppatronen te herkennen die op vermoedelijke neprecensies wijzen.
• ReviewMeta laat zien welke reviews van een Amazon product mogelijk nep kunnen zijn en welke niet
• The Review Index maakt een samenvatting van de beoordelingen en laat zien of er terugkerende patronen zijn die mogelijk op valse beoordelingen duiden

Meer weten?

• Avrotros: ‘Online reviews: wat zijn de regels en hoe herken je neprecensies?’
• Plusonline: ‘5 praktische tips om online neprecensies te herkennen’
• Techacademy: ‘Nep reviews herkennen doe je met deze tips’
• Consumentenbond: ‘Recensies op booking.com en andere boekingssites: waarop moet je letten?’

Regelmatig zijn er berichten in het nieuws over uit de hand gelopen challenges. Kinderen of jongeren sporen elkaar via sociale media aan om een opdracht uit te voeren of mee te doen aan een bepaald spel. Dergelijke challenges zijn niet altijd onschuldig en soms zelfs erg gevaarlijk. Enkele tips:

• Een actueel overzicht van bestaande challenges vind je onder meer op VPNgids.nl
• Ook Het Nederlands Jeugdinstituut biedt een overzicht van gevaarlijke challenges, oorzaken en (gespreks)tips. Op hun website vind je ook meer informatie over belangrijke factoren zoals sociale media, puberhersens en bijvoorbeeld groepsdruk.
• Stichting T.I.M. geeft informatie en adviseert over de gevaren van online challenges, ook aan ouders en scholen.
• Ouders Online biedt informatie en tips over de choking challenge (het wurgspel of stikspel) die draait om opzettelijk flauwvallen.
• Bureau Jeugd & Media legt uit wat je moet weten over de blue whale challenge, een online game met opdrachten die steeds heftiger worden naarmate het spel vordert.
• Met de #TidePodChallenge filmden jongeren zichzelf terwijl ze wastabletten van Tide kapotbeten. Zo ontstond een van de gevaarlijkste challenges tot nu toe. Dutch Cowboys schreef een artikel over de risico’s en over het tegengeluid.
• Gebruik de mentorles van Bureau Jeugd & Media om in de klas het gesprek aan te gaan over onder andere groepsdruk en ‘nee’ zeggen.

Thuis kun je je wifi-netwerk goed beveiligen. Maar buitenshuis, zoals in de horeca, op een evenement of op het vliegveld, is dat lastiger. Daar is 3G/4G aan te bevelen.

Volgens veiliginternetten.nl is het gebruik van een openbaar wifi-netwerk nooit veilig, ook niet als er wachtwoord wordt gebruikt.

» Tips om via een VPN-verbinding veilig op openbare wifi te surfen
» Tips om je wifi-netwerk thuis te beveiligen

Een sterk wachtwoord is niet te raden en moeilijk te kraken door een computer. De website veiliginternetten.nl geeft deze tips:

• Gebruik nooit voor de hand liggende woorden of reeksen, zoals de naam van je partner of kinderen, reeksen als 12345 of qwerty, welkom01 of één bestaand woord uit het woordenboek
• Gebruik naast gewone letters en cijfers ook hoofdletters, leestekens en bijzondere karakters, zoals @, &, % en =
  Pas op: de 1e tip blijft gelden: geen bestaand woord en daarvan de a vervangen door @ of i door 1. Hackers kennen deze trucjes ook.
• Maak een wachtwoord van minimaal 8 karakters. Dat is het minimum, hoe langer hoe beter.
• Pas een Shift-ritme toe. Dat betekent dat je bv. bij de eerste 5 karakters van je wachtwoord de Shift-toets ingedrukt houdt en bij de tweede 5 karakters niet. Med!@w1j$? wordt dan MED!@w1j$?

Hoe sterk is jouw wachtwoord? Check het op veiliginternetten.nl

Tip: Je kunt ook een wachtzin maken: inmijntu1nst@@nwel_z3ven-b0men!

Een beveiligde website herken je aan ‘https’ in de adresbalk van je browser. Vaak zie je dan ook het icoontje van een slotje.

» Wordt er een verkorte link gebruikt? Bijvoorbeeld met bit.ly of tinyurl? Veiliginternetten.nl geeft tips
» De browserextensie van Checkjelinkje blokkeert automatisch websites waarvan Checkjelinkje heeft herkend dat ze phishing bevatten
» Hier let je op als je wilt weten of een webwinkel betrouwbaar is

Het CBS publiceert regelmatig cijfers en statistieken over (digitale) veiligheid in Nederland. Uit hun Cybersecuritymonitor kun je de huidige stand van zaken afleiden.

Bij een hoax wordt een waarschuwing per e-mail, of op sociale media, verspreid. De informatie is niet waar, maar wordt als de waarheid gepresenteerd. Je wordt gevraagd het bericht met zo veel mogelijk mensen te delen.

Als je slachtoffer wordt van online fraude, kun je aangifte doen bij de politie.

Bij phishing kun je ook de organisatie waarschuwen uit wiens naam je de phishing e-mail ontvangt. De meeste Nederlandse banken hebben hiervoor een apart mailadres.

Bedenk dat je niet de enige bent die dit overkomt. Erover praten kan opluchten.

Door de anonimiteit van de Tor browser is het dark web een gewilde plek voor grootschalige illegale zaken. Denk aan zwarte marktplaatsen waar je wapens kan kopen en sites waar pedofielen, hackers en oplichters actief zijn.

Het gebruik maken van Tor en surfen op het dark web is in principe niet illegaal en vrijwel anoniem. Wel is het advies om weg te blijven van het dark web: je computer kan makkelijk worden besmet met virussen en je kunt op ongewenste sites terecht komen.

Kijk daarom altijd uit met wie je in contact komt of welke site je bezoekt op het dark web.