Internationaal

Niet alleen in Nederland is veel aandacht voor mediawijsheid; ook internationaal is het van belang dat kinderen leren bewust en kritisch met media om te gaan. We spreken dan van media literacy, game literacy of digital literacy.

Internationale initiatieven en samenwerkingsverbanden zijn belangrijk om mediawijsheid wereldwijd te stimuleren. Immers, moderne media kennen geen grenzen.

Hieronder een overzicht van internationale mediawijsheid-programma’s en initiatieven.

Mediawijsheid in Europa

De Digitale Agenda van de Europese Commissie zet zich in voor digitale geletterdheid onder alle Europese burgers.

Zij (mede-)financieren onder andere het programma Better Internet for Kids (vroeger: Safer Internet Programme) dat zich inzet voor het vergroten van mediawijsheid onder kinderen:

• Onder dit programma vallen ook de Safer Internet Centers (SIC), verdeeld over ruim 30 Europese landen. Zij geven voorlichting over veilig internetten aan kinderen, ouders en opvoeders en bieden hulp bij problemen. Het Nederlandse SIC wordt gevormd door ECP | Platform voor de InformatieSamenleving (Veiliginternetten.nl en Meldknop.nl), Netwerk Mediawijsheid en Offlimits (helpline Helpwanted.nl)
• Elk jaar in februari wordt aandacht gevraagd voor het verantwoord gebruik van internet onder kinderen wereldwijd tijdens Safer Internet Day. Deze dag wordt georganiseerd in meer dan 100 landen, waaronder Nederland
• Het jaarlijkse Safer Internet Forum (meestal in oktober) is een internationale conferentie voor beleidsmakers, onderzoekers, docenten en andere experts over online veiligheid voor kinderen
• Ins@fe en INHOPE werken op Europees niveau samen aan o.a. meldlijnen en het creëren van een veilige online omgeving voor kinderen
• POSCON – Positive Online Content and Services for Children in Europe zet zich op Europees niveau in voor kwalitatief goede en veilige online content voor kinderen. Vanuit heel Europa zitten afgevaardigden in dit netwerk. POSCON publiceerde deze lijst met criteria voor positieve content voor kinderen

Andere interessante initiatieven:

• De European Association for Viewers’ Interests (EAVI) stimuleert mediawijsheid en burgerschap op internationaal niveau in de vorm van bijvoorbeeld projecten, onderzoek, materiaal en evenementen. Netwerk Mediawijsheid is sinds 2017 bij EAVI aangesloten als partner
• De Europese Commissie zet samen met Digital Champions negen inspirerende initiatieven uit Europa op een rij
• Het European Media Coach Project is erop gericht een internationale groep van mediawijsheidprofessionals bij elkaar te brengen, geïnspireerd op het Nederlandse initiatief van Nationaal MediaCoaches

Mediawijsheid in andere Europese landen

België
In 2013 heeft de Vlaamse overheid Mediawijs.be opgericht, met als doel om de burgers van vandaag en morgen in staat te stellen kritisch, bewust en actief te bewegen in een gemedialiseerde samenleving.

Frankrijk
Het Franse ministerie van educatie richtte in 1983 de organisatie Clemi op. Deze organisatie levert educatieve programma’s, evenementen en onderhoudt netwerken.

Duitsland
De GMK zet zich als non-profit organisatie in voor de bevordering van media-educatie en mediacompetenties onder de Duitse bevolking. Ze zijn ook actief in Oostenrijk en Zwitserland.

Finland
Het KAVI houdt zich bezig met media-educatie voor kinderen en is opgericht door het Ministerie van Onderwijs en Cultuur.

Italie
Het Italiaanse parlement heeft in 2017 een wet aangenomen om cyberpesten te bestrijden. Deze wet is onder meer gericht op betere voorlichting. Ook is het nu strafbaar om minderjarigen via het internet te beledigen, belasteren of bedreigen.

Kennisnet en Mijn Kind Online publiceerden het rapport Media-onderwijs over de grenzen. Hierin wordt gekeken naar onderwijs in o.a. Finland, Zweden, Groot-Brittannië en Nederland. Hoe pakken zij het media-onderwijs aan? Welke landen zijn koploper, wat doen zij om hun jeugd mediawijs te maken en wat kunnen wij daarvan leren? Het rapport is ook in het Engels beschikbaar.

Ook het Europese onderzoeksproject ySKILLS (Youth Skills) deed onderzoek naar het belang van digitale vaardigheden in het onderwijs. Dit leverde twee rapporten op, met input uit 110 studies in 64 landen. De onderzoekers concludeerden dat digitale vaardigheden een sleutelrol spelen bij het leren, het participeren en het benutten van kansen door kinderen en jongeren. De twee (Engelstalige) rapporten zijn te vinden op de website van het ySKILLS-project: Children’s and Young People’s Digital Skills: A systematic evidence review | Digital Skills, Risks and Wellbeing among European Children.

Mediawijsheid wereldwijd

In de VS zet de National Association for Media Literacy Education (NAMLE) zich in voor media literacy en media education. Zij organiseerden in 2015 voor de eerste keer de Media Literacy Week, in navolging van hun Canadese collega’s bij Media Smarts. De Media Literacy Week wordt gehouden in november.

“De Amerikaanse organisatie Common Sense Media geeft genuanceerd adviezen over mediaopvoeding. Ook telt het land tal van onderzoekers die baanbrekend werk verrichten, kijkend naar wat werkt met media en kinderen, zoals het Joan Ganz Cooney Center, PEW en Sesame Street Workshop.” – Remco Pijpers, specialist jeugd en digitale media

Op wereldwijd niveau zet UNESCO zich in voor media literacy via de Global Alliance for Partnerships on Media and Information Literacy (GAPMIL). Deze instelling wil internationale samenwerking om alle burgers toegang te verlenen tot (digitale) media. Ook vragen zij aandacht voor de competenties die nodig zijn voor verantwoord media gebruik. Organisaties in meer dan 80 landen zijn onderdeel van dit netwerk.

Free Press Unlimited heeft het onderzoeksproject ‘Keeping it Real‘ opgezet voor jongeren in Mexico, Zweden en Zuid-Afrika. In dit project werd het digitale mediagedrag van 13-jarigen onderzocht en worden er samen met deze jongeren ideeën uitgewerkt in de strijd tegen desinformatie, nepnieuws, indoctrinatie en haatpraktijken online. De bevindingen van de onderzoekers zijn hier te lezen.

Inspiratie uit Amerika

Van 7 t/m 21 december 2019 vond het International Visitor Leadership Program plaats. Op uitnodiging van de Amerikaanse ambassade kregen dertien Nederlandse experts, ervaringsdeskundigen en visionairs de kans om te leren van de implementatie van digitale geletterdheid en mediawijsheid in het Amerikaanse onderwijs. Het doel: meer leren over de praktische invoering van mediawijsheid en digitale geletterdheid in het onderwijs voor 12 tot 18-jarigen. Wat is er in Amerika geslaagd en wat juist niet?

Prijzen en awards

De Evens Foundation is een Europese stichting die projecten op het gebied van media-educatie steunt. Tweejaarlijkse reikt zij de Evens Prize for Media Education uit aan het meest succesvolle Europese initiatief dat kinderen van 9 tot 16 jaar verantwoordelijk en constructief leert omgaan met sociale media.

In 2015 won de serious game MediaMasters, een initiatief van Netwerk Mediawijsheid, deze prestigieuze prijs. De jury prees het Nederlandse mediawijsheidspel voornamelijk om haar holistische en diepgaande aanpak.

Internationale conferenties & campagnes

• Tijdens Safer Internet Day wordt aandacht gevraagd voor het verantwoord gebruik van internet onder kinderen wereldwijd. De organisatie van deze dag valt onder het programma Better Internet for Kids van de EU.
• Net als het jaarlijkse Safer Internet Forum, een internationale conferentie.
• European Media Literacy Seminar for Professionals (gehouden in Nederland, onderdeel van Cinekid).

Ook kennen we enkele internationale campagneweken en -dagen, zoals:

• European Media Literacy Week
• Europese Codeweek
• ALL DIGITAL Week (voorheen Get Online Week)
• Media Literacy Week (VS)
• Media Literacy Week (Canada)
• European Cyber Security Month (ECSM)

Fondsen

Op zoek naar financiering voor een (internationaal) mediawijs project? Bekijk het uitgebreide fondsenoverzicht op Mediawijzer.net of gebruik de handige EU Subsidiewijzer van DutchCulture.

Meer weten?

Wil je meer weten over mediawijsheid in Europa en/of wereldwijd? Deze organisaties houden zich ermee bezig: